Una lenga milenària
La lenga occitana o lenga d’Òc, es una lenga romana, issuda del latin. On trobètz la primièra traça del tèrme de lenga d’Òc (lingua d’oco) chez lo poeta italian Dante puèi dins de tèxtes administratius del XIVe sègle (lingua occitana).
L’occitan ocupa près d’un tèrç del territòri francés. C’est una lenga parlada dins 34 departaments, mas tanben dins 12 valadas italianas e lo Val d’Aran en Espanha. Aquesta lenga a d’alhors divèrsas nuàncias e dialectes, entre los quals lo languedocian, lo provençau, lo gascon, lo limosin, l’auvernhat e lo vivaro-alpin.
Dès lo Xè sègle, l’occitan s’affirma coma una lenga de creacion literària, notadament amb lo movement dels Trobadors. Contra las idèas reçùs, lo Trobadour es pas un simpla vagabond que vai de castèls en castèls per cantar l’amor, es abans tot un duc, un noble, que sap escriure. Veritable inventor de l’amor cortés, lo fenomèn trobadorenc es mai que mai representatiu del modèl de vida occitan a l’epòca medievala, un mond de Partatge e de Convivéncia, ont los escambis culturals e comercials amb lo mond mediterranèu son grands.
Lo movement dels trobadors occitans prenguèt fin al XIVe sègle, mas l’influéncia d’aqueste movement cultural se fa encara sentir uèi. Dins lo nòrd del reialme de França, se vei aparéisser lo movement dels Trovèrs, poètas e compositors de la lenga d’Òil. En Espanha, los poètas catalans del Mejanatge escriuen lors pòesies en occitan e al Portugal, lo sistèma gràfic encara en usatge uèi, es aquel que foguèt utilizat pels trobadors. En Alemanha, la redescobèrta dels tèxtes dels trobadors al XIXe sègle foguèt la basa del movement Romantique. E al Japòn, l’occitan es ensenhat dins divèrsas chaires e se tròba al còr de las recercas sociolingüístiques de l’universitat de Nagoya.
Se uèi la populacion de locutors “naturals” decresça e vieilís per manca de transmission familiala, l’aprendentatge escolar de l’occitan es, el, en fòrt progrès e present de la materna a l’universitat. La lenga d’Òc es un patrimòni cultural e lingüistic milenari, una lenga moderna e de creacion artistica e literària, presenta dins los mèdias (premsa, television e ràdios regionalas), l’animacion culturala, lo turisme, l’edicion…